Ένα από τα πολυτιμότερα δασοπονικά είδη της χλωρίδας μας είναι και το κυπαρίσσι (Cupressus semprevirens). Το κυπαρίσσι ευδοκιμεί σε όλους τους τύπους εδαφών και υψόμετρα, από παραθαλάσσιο ύψος έως τα 1200 και πλέον μέτρα, επιβιώνει και στα πλέον άγονα και βραχώδη εδάφη, χωρίς να χάνει την θαλερότητα και την ομορφιά του. Είναι ξηροφυτικό, αντιδιαβρωτικό, αντιπλημμυρικό (συγκρατεί με την πυκνή κόμη του το βρόχινο νερό και το διοχετεύει βαθμιαία στο έδαφος, εμπλουτίζοντας έτσι τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής), ηχομονωτικό, αντιρρυπαντικό, αντιβακτηριδιακό και απωθεί τα έντομα και τις κακοσμίες. Για τους ανωτέρους λόγους άλλωστε, όντας φυσικό απολυμαντικό, έχει χρησιμοποιηθεί από τους προγόνους μας μέχρι και σήμερα σε νεκροταφεία, από που προκύπτει και η παρεξηγημένη αντίληψη των περισσοτέρων ανθρώπων προς αυτό, ενώ πρόκειται για ένα πολύτιμο, αιωνόβιο και πολύ όμορφο δένδρο.
Είναι άριστο για αντιανεμικούς φράκτες, το ξύλο του είναι πολύτιμο και αρωματικό και χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, στην κατασκευή κουφωμάτων, παρκέ κλπ. Παρουσιάζει μεγάλες αντοχές σε ανεμορριψίες, ανεμοθλιψίες και χιονοθλασίες, γιατί είναι βαθύρριζο, τρομερά ευλύγιστο και δεν σήπεται εύκολα. Να προσθέσουμε ότι το κυπαρίσσι συντελεί στην διατήρηση και ανάπτυξη της αγροδασικής οικονομικής βιωσιμότητας και βοηθάει στην μείωση των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή και την ερημοποίηση της χώρας μας.
Είναι γνωστό ότι ένα από τα βασικά προληπτικά μέτρα κατά των επάρατων δασοπυρκαγιών είναι και οι Αντιπυρικές Ζώνες (Α.Ζ.), δηλαδή λωρίδες εκχερσωμένου δασικού εδάφους, ικανού πλάτους και με κάθετη διάταξη προς τις μέγιστες εγκάρσιες κλίσεις, που για να λειτουργήσουν χρειάζεται κάθε χρόνο να καθαρίζονται με επιμέλεια από την ποώδη βλάστηση.
Όμως, οι Α.Ζ. αυτής της μορφής, στην πράξη δημιουργούν δυσκολίες και προβλήματα. Όπως, π.χ., καταστροφή πολύτιμης δασικής βλάστησης, εμφάνιση φαινομένων διάβρωσης του εδάφους, αναποτελεσματικότητα αν δεν συντηρούνται κάθε χρόνο κλπ.
Επίσης, αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ένας σφοδρός άνεμος, όταν συναντήσει ένα εμπόδιο, έναν συμπαγή φράκτη, διακόπτεται η πορεία του, μειώνεται αισθητά η έντασή του και κατά την πρόσκρουση, αλλάζει η κατεύθυνσή του κυρίως προς τα άνω και λιγότερο στα πλάγια.
Το φυσικό αυτό φαινόμενο μας οδηγεί στην σκέψη και στο εύλογο ερώτημα: Μήπως θα πρέπει κατά την δημιουργία Α.Ζ., αντί της πλήρους απογύμνωσης του δασικού εδάφους να γίνεται αποψίλωση στην βλάστηση και εγκατάσταση συμπαγούς ζωντανού φράχτη που θα σταματά την ορμή και την φλόγα της φωτιάς ώστε οι ηρωικοί δασοπυροσβέστες μας να μπορούν πιο εύκολα και ακίνδυνα να θέτουν υπό έλεγχο και να σβήνουν την πυρκαγιά;
Το κυπαρίσσι θεωρείται ως το ιδανικό δασοπονικό είδος για την δημιουργία αντιπυρικού ζωντανού και συμπαγούς φράχτη, γιατί όπως είπαμε και παραπάνω, είναι λιτοδίαιτο, ευδοκιμεί σε όλα τα εδάφη και σχεδόν σε όλα τα υψόμετρα, συμβιώνει άριστα με τα άλλα δασοπονικά είδη και το σπουδαιότερο, στην περίπτωσή μας, δεν καίγεται εύκολα (σβηστοκαίει) λόγω έλλειψης επαρκούς αέρα (οξυγόνου) στο εσωτερικό της πυκνής κόμης του.
Επομένως, δεν είναι λογικό και εφικτό να εξεταστεί η δημιουργία Πράσινων Αντιπυρικών Ζωνών με συμπαγείς ζωντανούς φράχτες, που μπορούν εύκολα να δημιουργηθούν με το πολύτιμο αυτό δασοπονικό είδος, το Κυπαρίσσι;
Όσον αφορά την σχεδίαση των Α.Ζ., προτείνονται τα εξής:
1. Φυτευτικό υλικό από γονείς ανθεκτικούς στην προσβολή του καρκίνου seiridium cardinale. Υπάρχουν εμβολιασμένα άτομα – σπορείς.
2. Η επιφάνεια των Α.Ζ. να αποψιλώνεται μόνο από την υπέργεια βλάστηση, χωρίς να διαταράσσεται η υφή του δασικού εδάφους.
3. Οι φυτείες – φράκτες των Α.Ζ. να γίνονται κατά παράλληλες σειρές των τριών φυτών με φυτευτικό σύνδεσμο 1,5 * 1,5 μ., με μορφή ρόμβου και απόσταση μεταξύ των σειρών 20 μέτρων. Σε κάθε Α.Ζ., θα χαράσσεται οδικό δίκτυο για πυροσβεστικά οχήματα ή ακόμα και ομβροδεξαμενές ή απλές δεξαμενές αποθήκευσης νερού, σε ειδικές πυρόπληκτες περιοχές ή εγκαταστάσεις.
Οι εν λόγω αντιπυρρικές – αντιανεμικές ζώνες μπορούν να κατασκευασθούν και για την προστασία όμορων με δάσος γεωργικών καλλιεργειών, Οικισμών ή Έργων Πολιτισμού.
Οι παραπάνω απόψεις και προτάσεις είναι προσωπικές και τις καταθέτω με σεβασμό προς τους Δημόσιους και Ιδιωτικούς Φορείς προς εξέταση και διερεύνηση, προκειμένου να συμβάλω κατά το δυνατόν στην αέναη προσπάθειά τους και όλων μας για την προστασία των Δασών και την σωτηρία του φυσικού μας περιβάλλοντος.
Σαγέικα Αχαΐας 4/4/22
Με εκτίμηση,
Παναγιώτης Βασιλάκος
Δασοπόνος